Zes tips voor succesvolle burgerinitiatieven

Tom Bosman is een sociale serie-ondernemer uit Opwijk. Hij is mede-initiatiefnemer van burgerdenk- en doetank Opwijk 2040, Dierenvoedselbank Opwijk, gereedschapsbibliotheek vzw De Werkbank, Repair Café Opwijk, Kunst In Lege Huizen, bierparticipatieproject Nijdrop 68 en burgercoöperatieve Noordlicht. Ervaring genoeg dus om te delen tijdens een online inspiratiesessie rond succesvolle burgerinitiatieven.

'Succes is natuurlijk een relatief begrip', zegt Tom. 'De ene linkt succes bijvoorbeeld aan het aantal deelnemers. Anderen kijken dan weer naar het bereik of de beoogde maatschappelijk verandering. Ik koppel succes vooral aan wat ik zelf ervaar in functie van het vooropgestelde doel. En dan zijn er voor mij zes factoren die een belangrijke rol spelen.'

• Duidelijke missie
  'Het ligt misschien voor de hand, maar een duidelijke missie is voor een burgerinitiatief echt noodzakelijk. Het principe van de elevatorpitch is daarbij heel handig. Als je het niet tussen het gelijkvloers en de derde verdieping uitgelegd krijgt, dan moet je er toch nog eens extra over nadenken.'
  
• Burgers met goesting
  'Je kan perfect een initiatief starten met twee of drie trekkers. Maar je zal snel merken dat je meer helpende handen en heel veel verschillende talenten nodig hebt. Zelf ben ik bijvoorbeeld helemaal niet handig met gereedschap. Bij De Werkbank zal je mij dus niet snel zien rondlopen met een boormachine. Ik verzorg er wel de communicatie omdat net dat mijn talent is.'
  
• Partners – netwerk
  'Letterlijk iedereen kan iets betekenen voor je burgerinitiatief, maar ga gericht op zoek als je nieuwe mensen aanspreekt. Wie kent er veel mensen? Wie wil en kan de eigen contacten aanspreken? Een kennis die traiteur is, een lokale groenteboer als je etentjes wil doen en - waarom niet - de plaatselijke bankbediende. Want financieel inzicht heb je altijd nodig.'
  
  'Weet ook goed waar je initiatief voor staat, en bekijk in functie daarvan waar je het meeste aan hebt. Als een subsidie of financiële ondersteuning ervoor zorgt dat je niet kan werken zoals je wil, dan moet je dat geld niet aanvragen of aannemen. Voor De Werkbank hebben we zelf een crowdfunding gedaan en dat heeft ons de nodige middelen opgeleverd om te kunnen starten.'

• Projectaanpak
  'Een burgerinitiatief moet plezant blijven, het is geen job en je mag er geen stress van krijgen. Maar als je iets wilt bereiken is een projectmatige aanpak eigenlijk wel nodig. Je probeert een divers team met verschillende competenties te verzamelen. Dat team moet je goed zien te organiseren en het is ook belangrijk om de resultaten van het project eerlijk op te volgen.'
  
• Communicatie
  'Probeer verschillende communicatiekanalen op de juiste manier in te zetten. Met de Werkbank waren we helemaal klaar om te starten, maar we vonden geen locatie. We zijn dan beginnen rondvragen en zoeken in ons eigen netwerk, maar we hebben ook de pers ingeschakeld. Voor Kunst in Lege Huizen rekruteerden we via Facebook en bij de burgercoöperatieve Noordlicht bleek Twitter een kanaal te zijn dat heel goed werkt.'
  
• Evaluatie
  'Hou altijd voor ogen dat het initiatief moet werken. Een idee mag nog zo goed zijn, als het niet werkt, dan moet je ermee stoppen. Zo maak je tijd en energie vrij om aan iets nieuws te beginnen. Soms is dat moeilijk, want je gelooft zo hard in dat ene idee dat je te lang probeert om het te laten werken.'